قرآن در آیات زیبا و دلنشین خود سه چیز را به عنوان شدیدترین نیازمندیهای بشر یادآوری میکند : 1 - ایمان به " الله " ، ایمان به اینکه " جهان را صاحبی باشد خدا نام " به عبارت دیگر تفسیری روحانی از جهان " . 2 - ایمان به رسول و رسالت او ، یعنی ایمان به تعلیمات آزادیبخش و جانداری که تکامل اجتماع را بر مبنای روحانی توجیه کند و به زندگی صوری رنگ معنوی بدهد
- جهاد به مال و نفس در راه خدا ، یعنی آزادی و آزادگی معنوی 3 . نیازی مبرمتر از این نیازها نتوان یافت . در میان مکتبها و مسلکها و دینها و آئینها تنها اسلام است که قدرت پاسخگوئی به این سه نیاز را دارد . پس از چهارده قرن که از ظهور اسلام میگذرد ، جهان همان اندازه نیازمند آن است که در روز اول بود . آن روزی که احساس این نیازها عمومیت پیدا کند - و چنین روزی دور نیست بشر راهی جز اینکه خود را به آغوش اسلام افکند نخواهد داشت . امروز نوعی ضعف و اعراض نسبت به همه مذاهب مشهود است . اسلام نیز در درون خود دچار نوعی بحران است . حقیقت این است که اسلام در این جهت غرامت اشتباه کلیسا را میپردازد . عکس العملهای ناهنجاری که کلیسا در دوره رنسانس در برابر علم و تمدن نشان داد ضربه بزرگی به حیثیت مذهب به طور عموم وارد آورد و سبب شد که افکار سطحی خاصیت دین و مذهب را به طور کلی مبارزه با علم و دانش تلقی کنند . این قضاوت دیری نخواهد پائید . از هم اکنون بر کسانی که لااقل در تاریخ اسلام مطالعهای دارند روشن است که حساب اسلام از کلیسا جداست . اسلام خود بنیانگذار یک تمدن عظیم است و در تاریخ افتخار آمیز خود دانشگاهها به وجود آورد و دانشمندان نابغه به جهان تحویل داد و به علم و تمدن کمک فراوان کرد . [ با مطالعه تاریخ اسلام ] به ارزش عظیم و غرورآمیز خدمات
اسلام به تمدن بشری و دیون بسیار سنگین اروپای امروز به تمدن اسلامی واقف [ میشویم ] ، معلوم [ میگردد ] که آنچه درباره اسلام صادق است درست ضد آن چیزی است که درباره کلیسا صادق میباشد . کلیسا نه تنها تمدنی به وجود نیاورد بلکه تمدنی را که به او گرویده بود فاسد کرد ، ولی اسلام خود تمدن درخشانی به وجود آورد و به جهان عرضه داشت ، اسلام تنها دینی است که توانسته خود بنیانگذار یک تمدن همه جانبه بشود . به قول شیخ محمد عبده : " اروپا از آن روزی که مذهب خویش را رها کرد جلو رفت و ما از آن روزی که مذهب خویش را رها کردیم عقب رفتیم " . تفاوت دو مذهب از همین جا روشن میشود . . . رها کردن اروپا مذهب خویش را ، پس از برخورد با جهان اسلام صورت گرفت و این رها کردن به صورت گرایش به ارزشهای اسلامی انجام شد .
|